Klasik Kemençe Tutuşu… Sercan Halili


Toplam Okunma: 5895 | En Son Okunma: 21.11.2024 - 13:01
Kategori: Araştırma Yazıları

Günümüzdeki kemençe icracılarının sürekli bir noktada anlaşamadığı konuyu, kendimce değerlendirmek istedim. Klasik Kemençe diz üstünde mi yoksa bacak arasında mı icra edilmeli? sorusu herkesçe farklı cevaplanmakta… Bir yandan üç telli – dört telli kemençe ile ilgili yersiz tartışmalar, bir yandan da başta Devlet Konservatuarı eğitimcilerinin üstünde çok durduğu tutuş şekli ile ilgili sonuca ulaşmayan görüşler kemençevileri karşı karşıya getirirken, önce bir araştırma yapmamız doğru olacak gibi gözüküyor.

Geçmişten günümüze icracıların kemençeyi tutuşlarını şöyle bir gruplandıralım.

Kemençeyi dizine koyarak icra edenler:

- Anastas
- Sotiri
- Kemal Niyazi Seyhun
- Aleko Bacanos
- Ruşen Ferik Kam
- Haluk Recai
- Paraşko Leondarides
- Lambros Leondarides
- Cüneyd Orhon
- Kamuran Erdoğdu
- Nihat Doğu
- İhsan Özgen

Kemençeyi bacak arasına koyarak icra edenler:

- Fahire Fersan
- Hadiye Ötügen
- Reşat Uca
- İhsan Özgen

İcracıların çoğunun dize koyarak kemençe çalmaları sorumuzun cevabını kesinleştirmiyor. Ayrıca hiç kimsede, kemençeyi şu şekilde icra etmek doğrudur diyemez, çünkü elimizde somut bir bilgi bulunmamakta.

Bütün bunlar konuşulurken bu işin eğitiminin verildiği akademik bir okul olarak İ.T.Ü. T.M.D.K. ‘nda uygulanan eğitim sistem nedir?

Konservatuar da kemençe eğitimi dizde öğretiliyor. Sınavlarda uygulananda aynen böyle, yetişen 4 telli ve 3 telli kemençe icracıları bu şekilde eğitim alıyorlar…

Hiçbir eğitimci kemençenin nasıl icra edilmesi gerektiği ile ilgili yetişen icracılara somut bir bilgi verememekte. Bunun ıspatını yapamamakta. Öğrencileri kesin bir sonuca yöndiremiyorlar, sadece bu doğrudur deniyor ama malesef eğitimcilerde bu konuda kesin bilgi sahibi değiller, bununla birlikte kemençeyi bacak arasına koyup çalan icracılara “ bu yanlıştır, kemençe bacak arasına konmaz! ” gibi laflarla sürekli uyarmaya çalışıyorlar…

Büyük Kemençevî İhsan Özgen’le bir ders sırasında çok kısa da olsa bu konuyu konuştum. Hocamın pek konuşmayı sevmediği bir konu olduğu için nasıl rahat ve mutluysan öyle icra etmen doğru olur demesi beni sevindirdi.

Bence eğitimciler, Dünya’nın neresinde olursa olsun eğitim sırasında her iki icra şeklini de kemençevî adaylarına eşit olarak gösterip, daha sonra seçimi bu kemençevî adaylarının kendilerine bırakması gerekiyor. Bu şekilde olursa eğer gerek akademik ortamda gerekse dışarıda bu çeşit tartışmalar devam etmez gibi geliyor. Ayrıca icracı adaylarının da daha rahat edeceğini düşünüyorum…
____________________________

Klasik Kemençe Tutuşu… Sercan Halili, 15.12.2007, www.musikidergisi.net




Hoşgeldiniz