Özsoy Operası… Melih Aşık


Toplam Okunma: 3810 | En Son Okunma: 22.11.2024 - 03:43
Kategori: Basından

1934 yılında İran Şahı’nın Türkiye’yi ziyareti hazırlıkları sürerken Atatürk’ün aklına Türk - İran dostluğunu geliştirmek için bir opera temsili verilmesi gelir. Atatürk’e göre Türkler ve İranlılar soyca kardeştir ama mezhep savaşları yüzünden ayrı düşmüşlerdir. Opera , derindeki dostluğu işleyecektir. Ama Şah’ın ziyaretine de sadece 20 gün kalmıştır…

Yazı Başı:

Cumhuriyet ve müzik tarihimiz içinde adeta bir efsane olan “Özsoy Operası”, uzun bir aradan sonra Ankara `da yeniden sahnelendi… Büyük alkış aldı… Özsoy, Atatürk’ün girişimiyle yazılıp sahnelenmiş ilk ulusal opera …

1934 yılında İran Şahı’nın Türkiye’yi ziyareti hazırlıkları sürerken Atatürk’ün aklına Türk - İran dostluğunu geliştirmek için bir opera temsili verilmesi gelir. Atatürk’e göre Türkler ve İranlılar soyca kardeştir ama mezhep savaşları yüzünden ayrı düşmüşlerdir. Opera, derindeki dostluğu işleyecektir. Ama Şah’ın ziyaretine de sadece 20 gün kalmıştır.

Korkunç bir koşuşturma başlar… Münir Hayri Egeli çağrılarak metni yazması istenir. Besteyi yapacak olan Adnan Saygun , İzmir’e giderken trenden indirilir…
İstanbul’dan Nimet Vahit Hanım çağrılır, Ankara’dan Musiki Muallim Mektebi öğrencileri seferber edilir.

O arada Ankara Halkevi binasının bir bölümü yeniden düzenlenerek opera salonuna dönüştürülür. Bahçeye büyük ağaçlar getirilerek dikilir. Atatürk salonun hazırlanmasından librettoya kadar her şeyle yakından ilgilenir … Metinde değişiklikler yapar. Özsoy (diğer adı Feridun ) Operası 19 Haziran 1934 günü İran Şahı Rıza Pehlevi’nin huzurunda oynanır. Hayli başarılı olur…

Atatürk’ün uşağı Cemal Granda’nın anlattığına göre:
Atatürk daha sonraları bir bakandan bir işi çabuk yapmasını istemiş, “Efendim bu kadar kısa zamanda mümkün değil” yanıtını alınca şöyle demiştir:

- Efendi sen ne söylüyorsun… Biz yirmi günde opera yazmış, bestelemiş, oynatmış bir milletiz. Yeter ki elebaşı davasına inansın…

Opera, Osmanlı Sarayı’na ilk kez III.Murat döneminde (1500`lerde) girer.
III . Selim döneminde Topkapı Sarayı `nda 1797 yılında yabancı bir topluluğa opera temsili verdirilmiştir.

Tanzimat’tan sonra Beyoğlu’nda sık sık opera temsilleri verilir. Verdi’nin, Donizetti’nin eserleri İtalya’daki ilk temsillerinden kısa süre sonra İstanbul `a gelir. Beyoğlu’nda sahnelenir…

Günün birinde Abdullah Gül ile Ahmedinecad Ankara’da birlikte opera izler mi dersiniz?!…(1)

____________________________

(1) Milliyet Gazetesi, 11 kasım 2007




Hoşgeldiniz